Նախագծի ամփոփ նկարագիրը
Նախագծի նպատակն է կազմակերպել «Ալյոտիգ» սահմանափակ պատասխանատվությամբ ընկերության (ք.Կապան, Հայաստանի Հանրապետություն) պոչամբարների պաշարների տեսքով պինդ օգտակար հանածոների համալիր վերամշակում՝ դրանցում պարունակվող օգտակար բաղադրիչների ողջ սպեկտրի հետագա արդյունահանման համար:
Նախագիծն ուղղված է ժամանակակից վերամշակող համալիրի՝ հարստացման գործարանի նախագծմանը, կառուցմանը և շահագործման հանձնմանը՝ առևտրային արտադրանք ստանալու նպատակով՝ հետագայում այն համաշխարհային շուկայում վաճառելու համար:
Այս նախագծի իրագործումն ուղղված կլինի ոչ միայն նոր աշխատատեղերի ստեղծմանը, պետական բյուջե կայուն հարկային մուտքերի ապահովմանը, այլև գլխավորապես բնապահպանական իրավիճակի բարելավման խնդիրների արմատական լուծմանը պոչամբարների պաշարների տեղաբաշխման շրջանում՝ վերջիններիս փուլային վերամշակման եղանակով՝ նոր հարստացման ֆաբրիկա կառուցելու և շահագործման հանձնելու միջոցով:
Նախագծի հակիրճ նկարագիրը
Նախագծի հիմնական խնդիրը պոչամբարների պաշարների արդյունաբերական յուրացումն է՝ տարեկան 12,5 մլն տոննա սկզբնական հումքի վերամշակմամբ արտադրական հզորությամբ ժամանակակից հարստացման ֆաբրիկա նախագծելու և կառուցելու միջոցով։ Ընդ որում, հիմքում ընկած է պինդ օգտակար հանածոների համալիր վերամշակման և հարստացման ոլորտում առաջատար համաշխարհային լիդերների, ինչպիսիք են Metso-ն (Ֆինլանդիա) և BGRIMM-ը (ՉԺՀ) տեխնոլոգիան, ներառյալ նշված արտադրողներից հիմնական և օժանդակ տեխնոլոգիական սարքավորումների արտադրությունը և մատակարարումը:
Բացի պոչամբարների պաշարներում պարունակվող օգտակար բաղադրիչների առավելագույն արդյունահանումից, դրա ներդրումը նշանակալիորեն կապված է լինելու նախագծի բնապահպանական անվտանգության ապահովման հետ, որն առաջին հերթին ուղղված է լինելու շրջակա միջավայրի աղտոտվածության առավելագույն նվազեցմանը՝ Հայաստանի Հանրապետության գործող նորմատիվ իրավական պահանջներին համապատասխան:
Այս կապակցությամբ, սույն նախագծի գլխավոր և գերակա նպատակը էկոլոգիայի արմատական բարելավումն ու շրջակա միջավայրի առողջացումն է ավելի քան հիսուն տարի առաջ արհեստականորեն ստեղծված պինդ օգտակար հանածոների տեխնածին հանքավայրի տեղակայման գոտում:
Գործարանի գտնվելու վայրը
Նորաստեղծ տեխնածին հանքավայրի շուրջ 500-600 միլիոն տոննա ծավալով պաշարները գոյացել են «ԶՊՄԿ» ՓԲԸ-ի երկարամյա արտադրական գործունեության արդյունքում, որը շահագործում է Երևանից 330 կմ հեռավորության վրա գտնվող Քաջարանի պղնձամոլիբդենային հանքավայրը։
Տարիների ընթացքում այս կոմբինատը թողարկել է միայն երկու տեսակի ապրանքային արտադրանք՝ պղնձի և մոլիբդենի խտանյութեր: Օգտակար բաղադրիչների մնացած մասը պահեստավորվել և շարունակում են կուտակվել երեք պոչամբարներում և հետագայում դուրս են գրվում շահագործվող հանքավայրի պաշարների հաշվեկշռից:
Վերամշակման գործարանի մոդել
Ապագա վերամշակման համալիրի մոդել ալյումինի օքսիդի լայնամասշտաբ արտադրության, ինչպես նաև դրա հետ կապված մի շարք հազվագյուտ հողերի, գունավոր և այլ մետաղների արդյունահանման համար:
Նախագծի առավելությունները
Քննարկվող նախագծի շահութաբերությունը հիմնված է միաժամանակ հետևյալ էական կարևոր գործոնների վրա.
- «Ալյոտիգ» ՍՊԸ-ի՝ որպես «ԶՊՄԿ» ՓԲԸ-ի հարստացման պոչանքների միակ սեփականատիրոջ, հումքային բազա՝ կենտրոնացված երեք պոչամբարներում, որոնցից երկուսը ներկայումս կոնսերվացված են և դրանցից մեկը՝ ամենախոշորը, որը գործում է, ամեն տարի համալրվում է 20-25 միլիոն տոննայով՝ գոյություն ունեցող լեռնահարստացուղիչ կոմբինատի ընթացիկ արտադրական գործունեության հաշվին։
- գործող լեռնահարստացման կոմբինատի հաշվեկշռային պաշարներով, այդ թվում՝ պղնձի և մոլիբդենի հանքաքարերի ավելի քան մեկ միլիարդ տոննայի պաշարներով շուրջ 150 տարվա ապահովվածություն.
- լոգիստիկայի ծախսերի առավելագույն նվազեցում գործող պոչամբար խողովակաշարային տրանսպորտի միջոցով վերամշակման համար մատակարարվող հումքի առաջնահերթ օգտագործման հաշվին.
- սկզբնական հումքի հանքապատրաստման և հետագա վերամշակման, այդ թվում՝ ֆրակցիաների չափերը ջարդելու և մանրացնելու համար լրացուցիչ ծախսերի բացակայություն, քանի որ այդ գործողությունները նախկինում կատարվել են «ԶՊՄԿ» ՓԲԸ - ի հիմնական արտադրանքի՝ պղնձի և մոլիբդենի խտանյութերի ստացման ընթացքում.
- «Ալյոտիգ» ՍՊԸ-ի ներդրումային դրամական միջոցների լրացուցիչ խնայողություն՝ ապագա վերամշակող համալիրի ենթակառուցվածքի ստեղծման սկզբնական ծախսերի էական նվազեցման հաշվին՝ «ԶՊՄԿ» ՓԲԸ-ն սպասարկող գոյություն ունեցող ավտոճանապարհները օգտագործելու, ինչպես նաև այդ մարզում գործող էլեկտրա-, գազա- և ջրամատակարարման ցանցերին միանալու միջոցով։
- «Ալյոտիգ» ՍՊԸ-ի կողմից որպես մասնավոր սեփականություն ձեռք բերված զգալի հողային ռեսուրսներ՝ մոտ 40 հեկտարի չափով, այդ ձեռնարկության լցակույտերի տեղադիրքի և նախատեսվող լեռնահատկացման շրջանում։
Նախագծի կարգավիճակը
Ներկայումս նախագիծը գտնվում է դրա իրագործման ներդրումային փուլում։
Որոշվել են դրա բոլոր հիմնական կատարողները, այդ թվում՝ ընկերության ղեկավար կազմը, ինչպես նաև դրա գալիք արտադրական և տնտեսական գործունեության առանցքային ոլորտներում առաջատար մասնագետների խումբը։
Հստակեցվել են ներդրումային շրջանի բոլոր փուլերը։
Այս փուլում անհրաժեշտ է ապահովել փոխառու կամ ներդրումային միջոցների համարժեք ներհոսք նախագծի հետագա իրագործման համար: Այդ միջոցների հաշվին իրականացվելու է առևտրային արտադրանքի հիմնական և հարակից տեսակների արտադրության զարգացման տեխնոլոգիական կանոնակարգի մշակում, աշխատանքներ են տարվելու արտադրական համալիրի հիմնական շենքերի և շինությունների նախագծման, հիմնական և օժանդակ տեխնոլոգիական սարքավորումների գնման և մատակարարման, դրանց տեղադրման և գործարկման ու կարգաբերման աշխատանքների ուղղությամբ:
Ներդրումային նախագծի իրագործման ժամկետը կազմում է երեք օրացույցային տարի։
Տեղադրումից և գործարկման ու կարգաբերման աշխատանքներից հետո նախագիծը կայունորեն անցնում է շահագործման փուլ, որի տևողությունը 7 տարի է՝ կանխատեսվող ժամանակահատվածի սահմաններում: Ներդրումային նախագծի պլանավորման հորիզոնը 10 տարի է:
Ֆինանսավորման անհրաժեշտությունը
Նախագծի հիմնական նպատակին՝ պինդ օգտակար հանածոների նորաստեղծ տեխնածին հանքավայրի տեղակայման շրջանում էկոլոգիայի արմատական բարելավմանը և շրջակա միջավայրի առողջացմանը հասնելու համար՝ առաջադրված խնդիրների լուծման միջոցով՝ «Ալյոտիգ» ՍՊԸ-ի պոչամբարների պաշարների համալիր վերամշակում կազմակերպելու եղանակով անհրաժեշտ կլինի սույն նախագծի իրագործման համար ներգրավել համարժեք ֆինանսավորում:
Նախագծով սեփական միջոցների ներդրում չի նախատեսվում։
Վարկի ժամկետը՝ 7 տարի:
Մայր գումարի մարման տարաժամկետումը՝ 3 տարի:
Ներդրումային միջոցների վճարումն իրականացվում է տրանշներով՝ աշխատանքի հետագա փուլերը ֆինանսավորելու համար:
1. «ԶՊՄԿ» ՓԲԸ-ի ընթացիկ պոչանքների վերամշակման տեխնոլոգիական կանոնակարգի (տեխնոլոգիայի) մշակում՝ վերջնական արտադրանքի թողարկման ինքնարժեքի և նախագծի այլ տեխնիկատնտեսական ցուցանիշների որոշման նպատակով:
2. Պայմանագրի կնքում և կանխավճար հիմնական և օժանդակ տեխնոլոգիական սարքավորումների արտադրության և մատակարարման համար, «Ալյոտիգ» ՍՊԸ-ի լցակույտերում պարունակվող բոլոր տեսակի օգտակար բաղադրիչների համալիր վերամշակման և արդյունահանման համար ժամանակակից հարստացման ֆաբրիկայի կառուցման նախագծի մշակում:
3. Նախագծային և հետազոտական համալիր աշխատանքների իրականացում, ներառյալ շինարարական կառույցների հետազոտություն, հողամասերի կոնսոլիդացիա, ելակետային և թույլտվության փաստաթղթերի (ԵԹՓ) ամբողջական փաթեթի հավաքում և «Նոր վերամշակման գործարանի կառուցում» օբյեկտի պետական փորձաքննությունների անցկացում։
Երկրորդ տրանշը տրամադրվում է 6-8 ամիս հետո՝ տեխնոլոգիական կանոնակարգերի մշակման և հիմնական ու օժանդակ տեխնոլոգիական սարքավորումների արտադրության և մատակարարման նախագծային աշխատանքների կատարման արդյունքների հիման վրա նախագծի բիզնես պլանի հիմնական պարամետրերի հստակեցումից, ինչպես նաև նոր հարստացնող գործարանի հիմնական շենքերի և շինությունների նախագծումից հետո:
Այն կօգտագործվի տեխնոլոգիական սարքավորումները գնելու և մատակարարելու, ՀԳ շենքերը և շինությունները կառուցելու, շինարարության նախագծի ենթակառուցվածքներն ապահովելու և ժամանակակից վերամշակման համալիրը շահագործման հանձնելու համար:
Գլոբալ շուկաներ
«Ալյոտիգ» ՍՊԸ-ի կողմից արտադրվող ամբողջ արտադրանքը՝ գունավոր մետաղների և դրանց միացությունների, մի շարք հազվագյուտ հողային և այլ օգտակար բաղադրիչների հավաքական խտանյութերի կազմում իրացվելու է մետաղների համաշխարհային շուկաներում:
Ձեռնարկության կողմից դրանից ստացված շահույթը հիմնականում ուղղվելու է ընկերության փոխառու կամ ներդրումային միջոցների մարմանը, իսկ դրանից հետո՝ սույն նախագծի հետագա զարգացմանը: